In iedere wijk wonen mensen die kwetsbaar zijn. Bijvoorbeeld omdat ze verslaafd zijn aan drank of drugs. Ook in mijn eigen wijk kreeg ik hier mee te maken. Het was een publiek geheim dat een buurvrouw verslaafd was geraakt na het overlijden van haar man. Ze kwam de deur alleen nog maar uit met een grote boodschappentas onder haar arm. Langzaam schuifelend en sterk vermagerd. Buren kregen vooroordelen over deze vrouw: dat ze haar leven niet onder controle had, dat ze de hele dag aan het roken en drinken was…
Tijdens een burenoverleg over een gemeenschappelijke omheining kwam het gesprek op deze dame. Een deel van de buurt vond het ‘haar eigen zaak’ en bemoeide zich liever niet met deze buurtbewoonster. Maar ook een groot deel van de buurt bleek toch wel te worstelen met gedachten: Wat kunnen wij doen? Heeft ze eigenlijk überhaupt wel iemand die haar helpt? Eén van ons wist te vertellen dat ze professionele hulp kreeg. Dit zorgde er echter ook voor dat sommigen de hulp voor deze buurvrouw dan ook liever aan de professionals over lieten, zonder zelf iets te doen.
Inmiddels is deze dame overleden. In de buurt rees ook de vraag: Hebben we kansen laten liggen? Feit was dat de oordelen die de buurt over deze vrouw had, er aan hebben bijgedragen dat ze de laatste jaren van haar leven in een groot isolement heeft doorgebracht. Steeds meer buren kregen schroom om contact te zoeken. Sommigen groetten haar nog van een afstand, sommigen helemaal niet meer. Tegelijkertijd is het ook zo dat contact onderhouden met mensen met een verslaving vaak niet eenvoudig is. Terwijl dit gebrek aan contact met anderen het ook weer extra moeilijk maakt om van een verslaving af te komen.
Ik werd geïnspireerd door dit YouTube filmpje. Het deed me nadenken welke beweging we als buurt kunnen maken. Mensen die verslaafd zijn vervullen steeds minder rollen. Rollen die wegvallen zijn bijvoorbeeld de rol van collega, partner of kind. Als ook de rol van buur wegvalt kan dit het toch al lage zelfbeeld van mensen bevestigen. “Ik doe er ook voor de buurt niet meer toe.” Terwijl je nuttig en gezien voelen juist een trigger kan zijn om toch aan herstel te gaan werken.
Mijn idee? Als buur toch een vorm van liefde en betrokkenheid tonen aan kwetsbare mensen in de wijk. Al is het op een bepaalde afstand, want je hoeft er niet meteen ‘ingezogen’ te worden. Omdat een rol als buur toch ook herstel bevorderend kan zijn.
Petra van der Horst
Kwetsbaarheid in de wijk
Vanuit kwetsbaarheid in de wijk biedt Petra o.a. workshops aan beleidsmedewerkers en professionals van welzijnsorganisaties. Bijvoorbeeld de workshop ‘Wie kan er een rol spelen bij het ondersteunen van kwetsbare wijkgenoten?’ (dinsdag 21 mei in Utrecht).
Recente reacties