We bewegen steeds meer toe naar een participatiesamenleving. Dat zie je bijvoorbeeld aan het feit dat mensen steeds meer contact zoeken in hun buurt. Ze hebben behoefte aan écht contact met hun buren, aan connecties in hun directe omgeving. Dat is een hele mooie ontwikkeling, want tegelijkertijd zien we dat burenhulp steeds meer nodig is. Zorgorganisaties die zorg aan huis bieden bijvoorbeeld zijn steeds vaker genoodzaakt om buren in te schakelen om alle zorg rond te krijgen. En dan gaat het niet om lijfgebonden zorg, maar om het buiten zetten van de kliko, om een praatje of om het meenemen van een paar boodschappen.
Eerst burencontact
De vraag die hierbij essentieel is: hoe vragen we buren om burenhulp te verlenen? Hoe schakelen we ze in? Mijn belangrijkste aandachtspunt hierbij is dat burenhulp alleen mogelijk is als er burencontact is. Pas als buren elkaar kennen, als er een soort van relatie is, dan pas zijn buren geneigd om hulp te bieden.
Angst voor het onbekende
Vaak zijn het vooral de kwetsbare inwoners van een wijk die hulp van buren kunnen gebruiken. Voor mensen is het echter soms ook juist eng om contact te leggen met kwetsbare buren. Ze zijn bang voor het onbekende – want wat houdt de kwetsbaarheid precies in en wat is het gedrag dat erbij hoort? – en bang om in de zorg te worden ‘getrokken’. Want hoe bewaak je je grenzen op het moment dat je betrokken bent bij de zorg voor een kwetsbare buur? Want ‘ik wil wel burenhulp verlenen, maar ik wil geen hulpverlener zijn.’
De rol van buur
Laten we vooral ook niet vergeten dat mensen met een kwetsbaarheid zeker niet alleen ontvanger hoeven te zijn van burenhulp. Vaak zien we dat zij bepaalde rollen in hun leven niet meer kunnen of mogen vervullen; die van partner, ouder, vrijwilliger of kind. Maar een rol vervullen als buur is ook belangrijk en waardevol. Als buur hebben mensen met een kwetsbaarheid zelf ook dingen te bieden. Bijvoorbeeld het bieden van een luisterend oor of het aannemen van een pakketje. Juist deze ogenschijnlijk “simpele” rol kan zingeven aan mensen die nog maar weinig rollen vervullen.
Burenhulp op gang brengen
In sommige buurten komt burenhulp makkelijk op gang. Met name in de wijken waar mensen elkaar (van oudsher) goed kennen. Maar in andere wijken vraagt dit veel meer inspanning en aandacht. Gemeenten moeten zich realiseren dat burenhulp niet zomaar tot stand komt. Dat er eerst contact moet worden gelegd tussen buren en dat pas dan reserves, vragen en onzekerheden kunnen worden weggenomen. Gemeenten kunnen hierover het gesprek aangaan met inwoners.
Ik denk hierbij graag mee met gemeenten. Ik weet goed hoe burenhulp al dan niet tot stand komt, wat do’s en dont’s zijn, welke rol je als gemeente kan hebben en met welke partijen er kan worden samengewerkt. Uit ervaring weet ik welke schroom kwetsbare mensen hebben om contact te zoeken en welke gevoelens daar onder zitten. En welke reserves er zijn bij buren om hulp te verlenen. Ook weet ik wat de grenzen zijn aan burenhulp en hoe je burenhulp praktisch op gang kan helpen brengen. Zullen we hierover met elkaar in gesprek?
Petra van der Horst
Kwetsbaarheid in de wijk
Vanuit Kwetsbaarheid in de wijk bied ik trainingen voor professionals, lezingen en workshops. Maar ook word ik regelmatig ingezet als projectleider bij gemeenten. Bij gemeentes liggen er allerlei uitdagingen om sociale vraagstukken als eenzaamheid, armoede en psychische kwetsbaarheid aan te pakken. Ik heb ruime ervaring als projectleider bij het opstarten en uitvoeren van projecten rondom deze thema’s. Vanuit een rol als projectleider denk ik graag met gemeentes mee: Hoe zorgen we dat burgers met elkaar in contact komen, elkaar ontmoeten. Ik heb hier veel ervaring mee en weet hoe verbinding in de wijk tot stand kan komen. Als projectleider zet ik mijn kennis en inzichten in om concrete projectdoelen te realiseren.
Recente reacties